Przydomowa oczyszczalnia ścieków – wszystko, co powinieneś wiedzieć

W każdym miejscu, w którym mieszkają ludzie, potrzebna jest właściwa metoda na pozbywanie się ścieków. Osoby mieszkające w mieszkaniach w blokach albo kamienicach, nie muszą rozwiązywać tego problemu samodzielnie. Osoby, które mieszkają w domach jednorodzinnych, mają nieco inną sytuację. Czym jest przydomowa oczyszczalnia ścieków? Czy jest to ekologiczna alternatywa dla innych sposobów pozbywania się nieczystości? Jakie są jej rodzaje? Na te i na inne pytania znajdziesz odpowiedzi w niniejszym artykule.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków – najważniejsze informacje

Przydomowa oczyszczalnia ścieków jest ekologicznym zamiennikiem do  szamba. Jest to szczególnie przydatne w przypadku domów położonych w zabudowie rozproszonej. Wszędzie tam, gdzie podłączenie do zbiorczej sieci kanalizacyjnej jest mało opłacalne. Oczyszczalnia ścieków to bardzo funkcjonalne rozwiązanie, bezpieczne i niedrogie. Cechuje się niskim kosztem eksploatacji i wygodą użytkowania.

Jak każde rozwiązanie ma swoje wady i zalety. Jej największą zaletą jest to, że jest ekologiczna. Znajdujące się w niej substancje są pochodzenia naturalnego. Nie tylko nie stanowi zagrożenia dla środowiska naturalnego, ale ma korzystne działanie dla środowiska. Istnieją aż trzy rodzaje takich oczyszczalni. Każda z nich zajmuje jednak stosunkowo dużo miejsca. Z tego względu przydomowe oczyszczalnie ścieków są odpowiedniejsze dla domów znajdujących się na dużych działkach.

Rodzaje oczyszczalni ścieków

Istnieją trzy różne rodzaje przydomowych oczyszczalni ścieków. Każda z oczyszczalni będzie się od siebie nieco różnić. Znaczenie ma dużo czynników. Ważny jest rodzaj gleby, położenie wód gruntowych, udział albo brak udziału tlenu w procesie oczyszczania. To ma bezpośredni wpływ na to, jaki rodzaj bakterii będzie wykorzystywany w procesie. Chodzi o proces oczyszczania ścieków ze szkodliwych substancji. Do oczyszczania ścieków z nieczystości mogą zostać wykorzystane: oczyszczalnia drenażowa, oczyszczalnia biologiczna sbr oraz roślinna.

Jaką oczyszczalnie ścieków wybrać? Oczyszczalnia SBR

Oczyszczalnia ścieków roślinna, biologiczna oraz oczyszczalnia ścieków z drenażem się od siebie różnią. Każda z nich ma swoje wady i zalety. Którą z nich wybrać?

Oczyszczalnia biologiczna sbr działa w kilku fazach. Osiągają one skuteczność czyszczenia do 98%. Najpierw ścieki trafiają do oczyszczania wstępnego (pierwsza komora), gdzie zatrzymywane są substancje stałe. Stamtąd ścieki trafiają do zbiornika SBR (druga komora). W zbiorniku SBR odbywa się teraz właściwe oczyszczanie biologiczne przez mikroorganizmy. Krótkie fazy napowietrzania i spoczynku występują naprzemiennie w kontrolowanym procesie czyszczenia. Tak zwany osad czynny może teraz rozwijać się z milionami mikroorganizmów i dokładnie oczyszczać wodę.

Potem następuje faza spoczynku, podczas której żywy szlam opada na dno systemu. Pozwala to na utworzenie strefy oczyszczonej wody w górnej części zbiornika SBR. Oczyszczone ścieki trafiają teraz do systemu odprowadzania (strumień, rzeka, morze) lub do systemu infiltracji. Następnie osad jest zawracany ze zbiornika SBR do pierwszej komory.

Oczyszczalnia ścieków z drenażem

Oczyszczalnia ścieków z drenażem składa się z dwóch podstawowych elementów. Beztlenowe oczyszczanie zachodzi w osadniku, a tlenowe w drenażu. 

Pierwszy etap oczyszczania to tzw. wstępna obróbka beztlenowa. Następnie następuje wstępne oczyszczanie ścieków. Zanieczyszczenia cięższe od wody opadają na dno (osad) i rozkładają się w procesie oczyszczania beztlenowego. Lżejsze wypływają na powierzchnię i tworzą kożuch. 

W wyniku zachodzących procesów ze ścieków usuwane są głównie zanieczyszczenia pływające. Usuwane są też zawiesiny, a także związki organiczne. Drenaż to system podziemnych perforowanych rur drenażowych (drenów) wprowadzających do gruntu ścieki wstępnie oczyszczone w osadniku. Ścieki przepływaj przez kolejne warstwy filtracyjne żwiru i piasku. Ulegają one rozkładowi w biologicznych procesach utleniania z udziałem drobnoustrojów. Oczyszczalnia ścieków z drenażem potrzebuje stosunkowo dużo miejsca oraz odpowiednich warunków glebowych. 

Roślinna przydomowa oczyszczalnia ścieków

Oczyszczalnia roślinna jest jedną z najdroższych, ale również najbardziej naturalnych i ekologicznych. Nazywa się ją też hydrobotaniczną, korzeniową.

Jej działanie opiera się na wykorzystaniu wodolubnych roślin. To rośliny biorą udział w procesie czyszczenia ścieków. Jej zaletą jest możliwość wkomponowania w naturalne środowisko. Taka oczyszczalnia może wyglądać estetycznie i stanowić przedłużenie każdego ogrodu. To rodzaj zbiornika, który jest odpowiednio uszczelniony (najczęściej specjalną folią). W nim są  filtrowane ścieki. Ten zbiornik obsadzany jest odpowiednią roślinnością, która pochłania szkodliwe substancje i zanieczyszczenia. Korzenie roślin pochłaniają głównie fosfor i azot. 

Ile miejsca zajmują konkretne rodzaje oczyszczalni?

Każda z oczyszczalni potrzebuje innej powierzchni. Oczyszczalnia sbr potrzebuje innej powierzchni niż oczyszczalnia ścieków z drenażem. Oto przybliżone dane, które zostały wyliczone na podstawie szacunkowego zużycia dla rodziny liczącej 4 osoby.

Oczyszczalnia ścieków z drenażem: sam filtr potrzebuje aż 50-70 m2. Dla filtrów żwirowo-piaskowych potrzebne będzie 15-20 m2. Filtr ze złożem biologicznym i osadem czynnym to zaledwie do 10 m2.

Oczyszczalnia roślinna potrzebuje 20 m2 oraz miejsca dla osadnika o pojemności minimum 2000 l. Wybór konkretnej oczyszczalni będzie więc zależny od wielkości działki. Osadnik o pojemności 2000 l  można umieścić osobno.

Ogólna zasada działania oczyszczalni ścieków

Jak działa oczyszczalnia ścieków? Zasada działania każdej przydomowej oczyszczalni ścieków jest stosunkowo prosta. Proces oczyszczania opiera się na naturalnych procesach biologicznych. Te procesy zachodzą wewnątrz oczyszczalni. Rozdzielają one ścieki na proste i nieszkodliwe dla środowiska związki mineralne. Te związki można bezpiecznie odprowadzić do pobliskich rowów, rzek czy gleby.

We wszystkich typach przydomowych oczyszczalni ścieków odbywa się beztlenowe, a następnie tlenowe oczyszczanie ścieków. W pierwszym etapie w komorze zachodzi proces biochemiczny. Jest on wywołany przez bakterie beztlenowe. Część osadu jest fermentowana i rozkładana. Na drugim etapie ścieki są klarowane i poddawane dalszemu oczyszczaniu, już w warunkach tlenowych. Następnie neutralizowane są zanieczyszczenia szkodliwe dla środowiska. Nie ważne, czy jest to oczyszczalnia ścieków z drenażem, czy sbr, czy roślinna. Każda z nich ma bardzo wysoką skuteczność.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków. Przepisy i odległości

Przepisy prawne określają, w jakiej odległości od infrastruktury przydomowej powinna znaleźć się konkretna oczyszczalnia. Należy zachować odpowiednie odległości od studni z wodą pitną, granicy działki, drzew, czy kabli energetycznych. Przydomowa oczyszczalnia powinna się znajdować w odległości minimum 15 metrów od studni. Wymagana jest odległość 2 metrów od granicy działki. Oczyszczalnia i drzewa musi dzielić odległość minimum 2 metrów. Kable energetyczne powinny się znaleźć w odległości około 1 metra od oczyszczalni (dokładnie 0,8 metra).

Wady przydomowej oczyszczalni ścieków

Przydomowa oczyszczalnia ścieków, jak każde rozwiązanie, ma swoje wady i zalety. Jej największą wadą jest koszt budowy. Jest to inwestycja znacznie droższa od budowy zwykłego szamba. Niektóre z oczyszczalni potrzebują określonej powierzchni działki, która jest stosunkowo duża. To rozwiązanie nie sprawdzi się więc na niewielkich działkach. Oczyszczalnia ścieków z drenażem wymaga też określonych warunków, w tym konkretnej gleby. Problematyczne mogą być również odległości, które trzeba zachować. Jeśli działka jest bardzo zalesiona, to trudno będzie umieścić oczyszczalnię w odległości 3 metrów od każdego drzewa.

Zalety oczyszczalni

Przydomowa oczyszczalnia ścieków ma też liczne zalety. Koszt inwestycji jest wysoki, ale koszty utrzymania są niskie. Jeśli więc zainwestujemy w to rozwiązanie, to utrzymanie oczyszczalni będzie tańsze od utrzymania szamba. Inwestycja zwróci się po paru latach użytkowania.

W związku z tym, że jest to rozwiązanie przyjazne środowisku i ekologiczne, możliwe jest otrzymanie dofinansowania na budowę. To zmniejsza koszty inwestycji. Oczyszczalnia daje możliwość ponownego wykorzystania ścieków. Zmniejsza to koszty eksploatacji wody. Oprócz tego, że jest to rozwiązanie bardzo ekonomiczne, to warto pamiętać o ekologicznych aspektach takiego działania. Zaletą jest też to, że nie trzeba mieć żadnego specjalnego pozwolenia na budowę. Wystarczy ten fakt zgłosić w odpowiednim urzędzie, czyli w starostwie.

Ile kosztuje oczyszczalnia?

To ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków jest zależne od kilku rzeczy. Największe znaczenie ma to, jaki jest rodzaj oczyszczalni. Inna będzie cena oczyszczalni ścieków z drenażem, a inna biologicznej. Ważne jest też to, z usług jakiej firmy skorzystamy. Znaczenie ma również koszt montażu To ile kosztuje i jaki będzie ostateczny koszt eksploatacji jest zależne od ilości domowników. Projekt przydomowej oczyszczalni ścieków to zazwyczaj od 300 do 800 złotych. Oczyszczalnia z drenażem kosztuje od 6000 złotych do 9000 złotych.

Oczyszczalnia biologiczna to koszt ponad 11000 złotych. Za oczyszczalnię roślinną trzeba zapłacić powyżej 15000 złotych. Usuwanie osadów z osadnika gnilnego wiąże się z rocznym kosztem rzędu około 100 złotych. Zakup odpowiednich preparatów antybakteryjnych to około 50 złotych rocznie. Koszt może zwiększyć montaż. Wszystko zależy od tego, jakie stawki mają konkretne firmy. Nie zawsze warto wybierać najtańsze. Im lepszy będzie montaż, tym dłużej można bezawaryjnie korzystać z oczyszczalni. To zmniejsza koszty eksploatacji.

Dofinansowanie oczyszczalni. Ile kosztuje i czy się opłaca?

Przydomowa oczyszczalnia ścieków to bardzo ekologiczne i nowoczesne rozwiązanie. W związku z tym można uzyskać dofinansowanie. Obejmuje ono przygotowanie terenu, zakup konkretnych urządzeń, czy montaż. Warto sprawdzić określone programy. Dofinansowanie zmniejszy koszt inwestycji, czyniąc z oczyszczalni jedno z najbardziej ekonomicznych rozwiązań na rynku. Nawet jeśli koszt budowy oczyszczalni będzie wyższy, niż koszt budowy szamba, to i tak może się okazać, że to bardziej ekonomiczne rozwiązanie.

Związane jest to głównie, z tym że koszt utrzymania oczyszczalni oraz eksploatacji wody jest znacznie niższy. W związku ze zmianami klimatycznymi koszty te będą zapewne rosły. Warto zatem zainwestować w ekologiczne źródło wody, w ponowne jej wykorzystywanie.

Przepisy prawne związane z budową oczyszczalni

Jeśli decydujemy się na budowę oczyszczalni o wydajności mniejszej niż 7,5 metra kwadratowego na dobę, to nie trzeba mieć specjalnego pozwolenia. W tym przypadku należy zgłosić chęć budowy do starostwa powiatowego. Procedura jest prosta i nie wymaga dodatkowych formalności. Już po 21 dniach od dnia zgłoszenia można rozpocząć budowę. Należy jednak ją ukończyć w ciągu dwóch lat. W przeciwnym razie będzie trzeba to zgłosić ponownie.

W przypadku oczyszczalni, która ma wydajność większą niż 7,5 metra potrzebne będą dodatkowe formalności. Należy dołączyć odpowiednią dokumentację. W jej skład wchodzą: szkice i rysunki oczyszczalni. Potrzebna będzie też dokładna mapa miejsca, w którym znajdzie się oczyszczalnia. Ważne, aby mieć potwierdzenie, że jest się właścicielem działki. Po ukończeniu wszystkich prac należy fakt ten zgłosić do urzędu.

Czy warto wybudować przydomową oczyszczalnię ścieków?

Zdecydowanie warto zastosować takie rozwiązanie. Choć koszt inwestycji jest stosunkowo duży, to koszt eksploatacji niski. Jest to rozwiązanie ekologiczne. W związku ze zmianami klimatycznymi warto wybierać te rozwiązania, które wspomagają ochronę środowiska naturalnego. Dziś jest to wybór opcjonalny, ale przyszłości może to być regulowane prawnie. Zastosowanie takich rozwiązań pozwoli uniknąć przymusu wprowadzania zmian. Zaletą są też dofinansowania, które pozwalają na redukcję kosztów inwestycji. W przyszłości takich dofinansowań może nie być.